سنگ مثانه

سنگ مثانه چیست؟

تشکیل سنگ در مثانه به اندازه سنگ کلیه ها شیوع ندارد و بیشترین علت تشکیل سنگ مثانه هم تنگی و انسداد مجرای ادراری میباشد، بنابراین جزو سنگ های اداری محسوب می شود. جنس این سنگها اغلب اسید اوریکی است. به راحتی هم در سونوگرافی توسط یک اورولوژیست خوب تشخیص داده میشوند.

این سنگها در مبتلایان به بزرگی پروستات ممکن است سایزهای بسیار بزرگی پیدا کنند بدون اینکه علامت بالینی خاصی برای بیمار ایجاد کنند.

علائم سنگ مثانه

علائم سنگ مثانه که باعث مراجعه بیمار به اورولوژیست میشود شامل سوزش ادرار و تکرر ادرار و درد در زیر شکم در پایان ادرار کردن و کاهش جریان ادراری و وجود خون در ادرار میباشد. بعضی بیماران با احساس فوریت در ادرار و گاهی عدم توانایی کنترل ادرار مراجعه میکنند. خیلی اوقات بیمار با علایم مزمن ادراری حاصل بزرگی پروستات مراجعه میکنند و در سونوگرافی که اورولوژیست درخواست میکند سنگ مشخص میشود.

در مواردی ممکن است سنگ دفع شده از کلیه در مثانه باقی بماند و قابل دفع نباشد. این مورد به ندرت اتفاق می افتد چرا که معمولا سوراخ و مجرای حالب از مجرای ادراری باریکتر است و اگر سنگ موفق به عبور از حالب شده پس میتواند از مجرای ادرار هم که گشادتر و بزرگتر است عبور کند. از روی جنس سنگ اورولوژیست میتواند منشا سنگ را تشخیص دهد که از کلیه خارج شده یا در مثانه تولید شده است. چون سنگهای کلیه معمولا اگزالات کلسیم هستند و سنگهای مثانه عموما اسید اوریکی هستند. اما درمان اورولوژیست ربطی به منشا سنگ نداشته و بیشتر بر اساس سایز آن نوع درمان تصمیم گرفته میشود.

راههای تشخیص سنگ مثانه

راههای تشخیصی متعددی برای سنگ مثانه وجود دارد. در آزمایش ادرار بیماران تقریبا همیشه خون وجود دارد. کشت ادرار این بیماران منفی است و عفونت خاصی ندارد. در سونوگرافی به وضوح سنگ دیده و گزارش میشود. همچنین برای تشخیص قطعیتر سنگ مثانه میتوان سی تی اسکن لگ انجام داد و سنگ به زیبایی در آن رویت میشود.

گاهی در عکسهای رادیولوژی ساده هم سنگ قابل مشاهده است و تشخیص آن معمولا توسط اورولوژیست تهران انجام میشود. دقت داشته باشیم که MRI هیچ نقشی در تشخیص سنگ مثانه ندارد و نیازی به انجام آن نیست.

یکی دیگر از بیمارانی که معمولا دچار سنگ مثانه میشوند بیمارانی هستند که بنا به دلایلی به صورت دایمی سوند ادراری دارند. این بیماران بدلیل عفونت مثانه مکرر دچار سنگ مثانه میشوند و جنس سنگ این بیماران هم اغلب عفونی است و با بقیه بیماران سنگ مثانه متفاوت است. علامت سنگ در این بیماران معمولا وجود خون واضح در ادرار است. اغلب این بیماران بدلیل وجود سوند متوجه وجود سنگ نمیشوند و باید به صورت دوره ای سونوگرافی انجام دهند.

درمان سنگ مثانه در خانمها

روش درمان سنگ مثانه

اما راجع به درمان سنگ مثانه مهمترین نکته سایز سنگ میباشد. یک اورولوژیست خوب بر اساس سایز سنگ تصمیم درمانی مناسب را اتخاذ میکند. سنگهای تا 10 میلیمتر معمولا خودبخودی دفع میشوند. نکته مهمی در همین جا وجود دارد و آن این است که سنگ در مثانه تا 10 میلیمتر باقی نمیماند در نتیجه اگر دفع خودبخودی نشده و الان در سونوگرافی دیده میشود، یعنی به هر دلیلی مثل بزرگی پروستات یا تنگی مجرا امکان دفع ندارد. در این مواقع اورولوژیست باید به وسیله روشهای اندوسکوپی هم مجرای ادراری را بررسی نماید و هم همزمان سنگ را بیرون بکشد.

در سنگهای مثانه بالای 10 میلیمتر روشهای جراحی مختلفی وجود دارد. هم میتوان به روشهای اندوسکوپی که اسم آن سیستوسکوپی است پس از شکستن سنگ ، قطعات آن را بیرون کشید و هم میتوان با ایجاد یک سوراخ 1 سانتیمتری زیر شکم و ورود به مثانه سنگهای بزرگ حتی تا 5 سانتیمتر را خارج کرد. البته باز هم بعد از شکستن و خرد کردن به قطعات زیر 1 سانتیمتری. اما در سنگهای بزرگتر از 5 سانتیمتر بهتر است از روش جراحی باز استفاده و سنگ را به طور کامل از محل برش جراحی خارج کرد.

درمان سنگ مثانه در آقایان

نکته بسیار مهم در درمان این بیماران این است که حتما باید علت ایجاد سنگ کشف و درمان شود. برای همین هم در آقایان مسن با سنگ مثانه اکثرا کاندید جراحی پروستات هم میشوند. اگر سنگ به تنهایی جراحی شود ولی پروستات بزرگ یا تنگی مجرا درمان نشود قطعا سنگ مثانه عود میکند و به زودی مجدد ساخته خواهد شد.

پیشرفته ترین نوع درمان در حال حاضر برای درمان این سنگها که با بزرگی پروستات همراهی دارند این است که سنگ به روش اندوسکوپی جراحی شود که عموما این جراحی توسط فوق تخصصهای اندواورولوژی انجام میشود و پروستات بیمار هم به روش لیزری تراشیده شود. در نتیجه نیاز به برش بزرگ در زیر شکم نمیشود و بیمار خیلی زودتر راه می افتد و نقاهت کوتاهتر میشود.

جراحی سنگ مثانه یا تجویز دارو برای سنگ مثانه؟

اما نکته پایانی اینست که اگر سنگ مثانه جراحی نشود چه اتفاقی می افتد؟ با توجه به اینکه درمان دارویی برای سنگ مثانه وجود ندارد، اگر بیمار توسط بهترین متخصص اورولوژی تهران جراحی نشود ، سنگ به عنوان جسم خارجی با تحریک مکرر مثانه میتواند باعث ایجاد سرطان مثانه شود و یا اگر کوچک باشد به داخل مجرا بیاید و باعث احتباس ادراری شود.