عفونت کلیه بیماری سخت و آزاردهنده ایست. بیماران با حال عمومی نه چندان مناسب و تب و لرز مراجعه میکنند و خیلی اوقات شرایط به گونه ای است که اورولوژیست مجبور به بستری کردن بیمار میشود.
منظور از عفونت کلیه، عفونت بافت داخلی کلیه است و معمولا به دنبال چند روز عفونت مثانه ایجاد میشود. بدلیل شیوع بیشتر عفونت مثانه در خانمها در نتیجه عفونت کلیه در زنان بیشتر دیده میشود. البته عفونت کلیه قطعا به اندازه عفونت مثانه شایع نیست و خیلی کمتر از آن دیده میشود.
در زیر لیست علائم و نشانه های عفونت کلیه را بصورت مختصر آورده ایم :
این بیماران معمولا طی چند روز قبل علایمی چون تکرر ادرار و سوزش ادرار داشته اند که یا مراجعه پزشکی به اورولوژیست نداشته اند و یا به طور ناقص درمان شده اند. در زمان مراجعه معمولا تب دارند این تب گاهی تا 40 درجه هم میرسد و درد پهلو حتما جزیی از علایم این بیماران است. درد پهلو گاهی به اندازه دردهای سنگ کلیه شدید است به شکلی که بیمار تب را بازگو نمیکند و فقط از درد خود شکایت دارد. در کنار این علایم ممکن است لرز ، تهوع ، استفراغ و بی اشتهایی را هم ذکر کنند. معمولا اورولوژیست هنگامی که بیمار شدیدا بدحال است و قادر به تحمل خوراکی نیست اقدام به بستری بیمار میکند. در معاینات بالینی این بیماران چیزی که به تشخیص اورولوژیست کمک میکند دردناکی پشت و پهلوی بیمار با زدن ضربات خفیف به این ناحیه است. حتما این بیماران باید از نظر شکمی هم معاینه کامل شوند تا اگر علت علایم بیمار بیماریهای دیگر شکمی باشد هم مشخص شود.
قدم اول – آزمایش ادرار : اورولوژیست در اولین قدم تشخیصی برای این بیماران آزمایش ادرار درخواست میکند. در کشت ادراری دقیقا گزارش میشود چه میکروبی عامل بیماری است و به چه نوع آنتی بیوتیکی بهتر جواب میدهد. خیلی مهم است که بیمار سرخود و قبل از مراحعه به اورولوژیست چک خشک کن یا آنتی بیوتیک برای عفونت کلیه مصرف نکند. چراکه باعث میشود کشت ادرار جواب مناسب ندهد و در نتیجه میکروب شناخته نشود و درمان به درستی انجام نشود.
قدم بعدی – سونوگرافی : در قدم بعد تشخیصی اورولوژیست معمولا برای بیمار درخواست سونوگرافی می نماید. سونوگرافی از کلیه ها و مجاری ادراری و مثانه و در آقایان حتما سونوگرافی پروستات باید انجام شود. با جواب این موارد میتوان تشخیص قطعی را داد و اورولوژیست درمان را آغاز مینماید.
تاخیر در درمان خصوصا در افراد مسن میتواند بسیار خطرناک باشد. این تاخیر باعث راهیابی عفونت به خون و سپتی سمی و شوک عفونی در بیمار میشود و ممکن است تا حد مرگ خطرناک باشد. در نتیجه باید به محض دیدن علائم عفونت کلیه به اورولوژیست خوب مراجعه کنیم تا درمان مناسب به سرعت شروع شود.
اورولوژیست معمولا در موارد خفیف که بیمار قادر به تحمل خوراکی است با داروهای خوراکی درمان را آغاز میکند. درمان عفونت کلیه بهتر است بر اساس کشت ادرار باشد. اما در بدو مراجعه که بیمار هنوز آزمایش نداده است و اینکه جواب کشت ادرار 48 ساعت زمان میبرد، در نتیجه اورولوژیست بر اساس تجربه بالینی یک آنتی بیوتیک را بعد از دادن نمونه ادراری شروع میکند و اگر طبق کشت ادرار لازم شد این دارو تعویض خواهد شد. نکته مهم درمان این بیماری ادامه مصرف آنتی بیوتیک برای عفونت کلیه تا 14 روز یعنی 2 هفته کامل است. اگر درمان به صورت نیمه کاره رها شود باعث عود بیماری و مقاوم شدن میکروب میشود. در این موارد دیگر با درمان خوراکی معمولا نمیشود بیمار را نجات داد و گاها مجبور به بستری طولانی بیمار و دادن داروهای تزریقی میشویم.
اما در موارد شدید و بیمار بدحال از ابتدا بیمار را بستری می کنیم و باید آنتی بیوتیک های قوی تزریقی را آغاز کنیم. معمولا تا چند روز پس از پایان تب بیمار را بستری نگه میداریم تا از بهبود بیمار مطمین شویم. کشت ادرار بیمار در طی روزهای بستری باید منفی شود. گاها حال عمومی بیمار به اندازه ای نامساعد است که مجبور به بستری در بخشهای مراقبت ویژه میشویم.
درمان عفونت کلیه
پاسخ این سوال اینست که خیر. معمولا عفونت حاد کلیه درمان میشود و در عملکرد کلیه بیمار تاثیری ندارد. فقط در موارد عفونت مزمن کلیه که تشخیص آن هم بدلیل بی علامت بودن سخت است منجر به نارسایی کلیه میشود.
با جلوگیری از عفونت های مثانه میتوان به میزان زیادی از عفونت های کلیه پیشگیری نمود. عفونتهای مثانه در خانمها معمولا به دنبال رابطه جنسی رخ میدهد در نتیجه با ادرار کردن پس از رابطه جنسی میتوانند از عفونت کلیه پیشگیری کنند.